Dieta śródziemnomorska po zawale
Dieta śródziemnomorska jako najzdrowsza dieta w rankingu przygotowywanym przez wybitnych ekspertów z całego świata z dziedziny medycyny i dietetyki.
Przełomem zarówno w kardiologii pod względem wiedzy o genezie, ale i profilaktyce chorób serca, w tym również zawałów było tak zwane Badanie Siedmiu Krajów, które przeprowadzono w latach 1958-1964. Badanie to jasno pokazało, która dieta jest w stanie zminimalizować ryzyko chorób cywilizacyjnych, zwłaszcza choroby wieńcowej (choroby niedokrwiennej serca, ChNS) oraz zapobiec kolejnym zawałom serca.
W bogatych krajach Zachodu rozwinęła się epidemia chorób serca.
Inspiracją do przeprowadzenia tego badania był zaobserwowany fakt, że po drugiej wojnie światowej w Europie Zachodniej i w USA rozwinęła się epidemia chorób sercowo-naczyniowych. W tym czasie coraz więcej osób chorowało na chorobę niedokrwienną serca i umierało na zawały serca. Łączono to ze zwiększonym w tym czasie spożyciem żywności, zwłaszcza tłuszczów zwierzęcych w bogatych krajach rozwiniętych.
Amerykański naukowiec dr Ancel Keys zauważył, że w tym samym okresie we Włoszech ludzie prawie wcale nie chorowali na serce, a zawały należały tam do rzadkości. Sprawą pilną było znalezienie odpowiedzi na pytanie, jaki sposób żywienia chroni przed chorobami układu krążenia? W tym celu z inicjatywy doktora Keysa w roku 1958 rozpoczęto zakrojone na szeroką skalę międzynarodowe Badanie Siedmiu Krajów.
Badanie objęło mieszkańców 7 krajów – Japonii, Grecji, byłej Jugosławii, Włoch, Holandii, Stanów Zjednoczonych i Finlandii. Populacje te różniły się pod względem:
- stylu życia,
- sposobu żywienia,
- występowania choroby niedokrwiennej serca.
Porównywano stan zdrowia i dietę mieszkańców różnych części świata.
Spożycie tłuszczów zwierzęcych powiązano z umieralnością na zawały
Badanie to wykazało, że wysokie spożycie tłuszczów zwierzęcych wiąże się z wysokim stężeniem cholesterolu we krwi i ze zwiększoną umieralnością na zawały serca. Tak było głównie w Finlandii, Stanach Zjednoczonych i Holandii. Natomiast zawały serca rzadko występowały u mieszkańców Grecji i Włoch, gdzie dominowały tłuszcze roślinne, a także w Japonii, gdzie w ogóle spożywano bardzo mało tłuszczów.
Naukowcy analizujący wyniki Badania Siedmiu Krajów wysunęli następujący ważny wniosek:
ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych i zastępowanie ich olejami roślinnymi stanowi skuteczną metodę zapobiegania zawałom serca i umieralności z ich powodu.
Na podstawie wyników Badania Siedmiu Krajów, naukowcy określili sposób odżywiania się typowy dla mieszkańców Krety, większości pozostałych mieszkańców Grecji i południowych Włoch. W ten sposób powstała nazwa „dieta śródziemnomorska” charakterystyczna dla tych mieszkańców tych krajów.
W regionach tych – pomimo ograniczonego dostępu do opieki medycznej – ludzie żyli najdłużej w Europie oraz rzadko zapadali na:
- chorobę niedokrwienną serca, a tym samym i na zawały serca,
- niektóre nowotwory,
- nadciśnienie tętnicze krwi.
Charakterystyka diety śródziemnomorskiej
Tradycyjna dieta śródziemnomorska sprawiała, że mieszkańcy Krety i południowych Włoch byli najzdrowsi i żyli najdłużej w Europie. Wyróżniała się ona:
- dużym spożyciem warzyw, również strączkowych,
- dużym spożyciem produktów zbożowych,
- dużym spożyciem świeżych owoców,
- sporym spożyciem ryb, jogurtu, sera i orzechów,
- małym spożyciem mięsa, jaj i cukru,
- dominacją oliwy z oliwek, jako tłuszczu,
- brakiem zwyczaju smarowania pieczywa,
- niestosowaniem zasmażek z mąki, czy śmietany do zupy,
- przyprawianiem potraw dużą ilością czosnku i ziół,
- do popołudniowych i wieczornych posiłków piciem młodego czerwonego wina
*źródło: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy